L'occitan que parle (e mon viatge dins la lenga):I lo lemosin a Tivier

Ten, avia oblidat de dire e de mostrar mielher l'occitan que parle, en vertat ne parle mai d'un, mai o mens, e, d'en prumier lo lemosin que lo meu pairin me parlava a Tivier, dins aquesta lenga (o linga) quo es a dire dau lemosin, emai dau lemosin-naut tan coma lo de Lemòtges (o Limòtges) emb quauquas variacions dau Peirigòrd Verd, entre Tivier , Eissiduelh  e Nontron (Tivier se tròba subre un limite "a/è" dins daus mots coma femnas, chabras ente lo -as es prononciat "a" long  o "è"  au plurau dau femenin "femnè", "chabrè").

Mos remembres de la lenga son los d'una lenga auvida nonmas de gents, de monde qu'eran pron vielhs per parlar'cepte dins l'annadas 60, lo lemosin, lo meu pairin , òc -de -segur (era nascut en 1905 a Peiriguers, ed era 'na figura dau vilatge d'a Tivier e ranvers), lo monde que coneissia a Tivier n'autre "pepin" , n'autra "menina", e l'òme que fasia de la chadieras(n'avia una subre lo tet de la soa maison!) aus Champs de Sent-Ròc, a Tivier, e lo Monsur Bapel e la soa femna rasí la via ferrada, lo chamin de ferre que davalava d'a Paris en passar per Lemòtges e 'nava a Peiriguers.
E platussavan e platussavan ed ió coma 'nesponja n'ai tot begut sens zo saubre en tut tochar las joguinas de lenha.

Mon pairin, ancian ebenista, filh d'un ebenista en chadieras, puei de "Citroèn" puei ancian de las Pòstas (passet entau de la pòst* a la Pòsta e quò duret 40 ans), eu,  sabia plan que parlava 'na lenga en mai dau frances, avia 'na bona cultura tan locala que franchimanda (coneissia tot lo La Fontaine tan coma las faulas, o fablas de Foucault, poèta de Lemòtges, en linga lemosina), avia legit e chantat en lenga d'en cò nòstre, coneissia lo Mistral, frequentava las felibrejadas, ...
Avia pas chabat lo estudís per delai lo "Certificat d'Etudes Primaires" mas avia menat 'na lonja carrièra dins las Pòstas cinqu'au titol de director d'un bureu de pòsta en Provença.

Militava pas per la lenga coma d'autres mai saberuts, mas coneissia ben la situacion de la lenga nòstra, mas l'occitan demorava subretot reservat a l'aspecte ludic de la vita , a la platussada de la vita vitanta subre lo brave merchat d'a Tivier emb lo "Blanchou" e tot l'autres vielhs de l'endrech (quante dise"vielhs": chau 'majenar, carcular, 1905 e las annadas 60 fan daus retirats de la fonccion publica SNCF, Pòsta..., de l'agricultura, daus paisans, daus regents, daus curats, daus mestieraus, daus obriers de las carrieras de gres d'a Tivier, òmes, e femnas, entre  50 e 70 ans d'atge que s'atrevavan sus las plaças d'a Tivier, d'Eissiduelh, de Brantòsme, d'a Nontron , la vila de "Jan Picatau de Sent Barracon") e parlavan ren mas qu'en lenga daus ranvers, una brava lenga clafida de quora en quora de mots frances.Coma tota lenga un pauc diglossica.

Quo es la prumiera forma d'occitan qu'ai apres a parlar vanceis que n'aprenguei d'autras a -si-fòrt de curiositat e d'aurelhas totas dreibidas, aquò se debanava en Peirigòrd Verd, lo meu "país de Cocanha", e benlèu coma zo disia un autre occitan lo vielh esclusier, qu'era pas de mon parlar d'Oc, mas plan de la mesma lenga, Monsur Maratuech," lo Paradís Perdut".

Remembres en vrac d'un viatge en lenga.

Lo prumier còp que gausei parlar en lemosin coma lo Tienòt, mon pairin (mon grand pair) quo es après un viatge en Corresa dins un vilatge que se sonava Meirinhac rasi d'un lac dins los ranvers de las miraudias Monedieiras e dau Puei d'Anhós, avia 15 ans, e me mainei plan que dau monde de 'quilhs ranvers parlavan un "patues" que semblava tot parier a lo d'en cò nòstre, e çai que de lai, tornar davalava d'a París emb los Scouts de France, majenatz!
Avia pron d'auvir e de comprener sens parlar.

L'occitan de 'quilhs ranvers fuguet per ió 'na pòrta dreibida dau vilatge chap a d'autres vilatges e d'autras menas de parlar.
D'un vilatge au tot grand vilatge dau brave monde.